Een docent is de sleutel tot succes!

Geschreven door: Manon Biemans

Wat is het doel van deze les? Mogen we iets eerder weg? Wat heb ik hier nu aan? Enkele vragen die een docent van het mbo zich erg makkelijk voor de geest kan halen. Studenten beginnen gemotiveerd aan een opleiding, maar op één of andere manier zakt dit altijd een beetje.

Motivatie, een sleutelbegrip in het onderwijs, maar wat houdt het woord nu precies in? Goede, positieve feedback bevordert de motivatie en het leren (Hattie, 2009; Dweck, 2011). Hier kan de koppeling gemaakt worden naar het didactisch coachen van de leraar. 

Het is van belang dat je als leraar laat zien hoge verwachtingen te hebben van leerlingen. Leraren die hoge verwachtingen van leerlingen hebben en hen op deze manier gaan benaderen, bevordert het leren van deze leerling en kan zo zorgen dat leerlingen deze hoge verwachtingen ook waarmaken. Didactisch coachen is een tool om een leraar te laten zien wat hij kan doen om dit te bereiken. 

De leraar als coach

Het gaat daarbij niet om iemand die leerlingen met de handen op de rug aanmoedigt en hun leerproces begeleidt. De didactische coach is bezig met de inhoud. Hulp bieden op maat op zo’n manier dat leerlingen steeds zelfstandiger worden. Een ander element bij didactisch coachen zijn de ''emoties'' bij leren. Emoties zijn een onderbelicht element in leerprocessen. Ze kunnen leren in de weg zitten maar ook stimuleren. 

Uit onderzoek van Hattie, Robert Rosenthal en Lenore Jacobsen blijkt dat de invloed van de leraar op het leren van leerlingen niet te onderschatten is. De verwachtingen die je van iemand hebt zijn in hoge mate van invloed op het gedrag van diegene. Het hebben van hoge verwachtingen kan je niet gewoon ‘aanzetten’ bij jezelf. 

Dus welk gedrag moet de docent laten zien om dit te bereiken? Denk hierbij zowel aan op niveau van de taak als op het niveau van de persoon. Stimulerende vragen stellen is het eerste aandachtspunt; Leraren die hoge verwachtingen hebben stellen veel vragen, geven tijd om na te denken, zijn niet tevreden met een te makkelijk of te kort antwoord en ze helpen hen om een goed antwoord te formuleren door verdiepende vragen te stellen. Aandachtspunt 2 is het geven van aanwijzingen of korte instructies. Hiermee wordt bedoeld toevoegingen doen aan gegeven antwoord student. Ten derde is het geven van feedback erg belangrijk, dit dient gedaan te worden op de inhoud, dus niet ''dat heb je goed gedaan!'' maar ''die website ziet er erg overzichtelijk uit'' en zorg voor een warm leerklimaat waar vriendelijkheid heel belangrijk is!

Didactisch coachen is een planmatige en doelgerichte wijze van coachen met behulp van een aantal procesgerichte interventies die het leren en de motivatie van de lerende bevordert. Een belangrijke manier om mogelijkheden te creëren om feedback te geven is het stellen van vragen. Leraren stellen 300-400 vragen op een dag, meestal gaan de vragen over feitelijkheden en dit moet snel veranderen. Didactisch coachen vraagt van leraren om hun mond te houden en geduld te bewaren. Bij categorie 1 vragen (feitelijkheden) is de wachttijd drie seconden. Bij categorie 3 vragen is de wachttijd 10 seconden. 

Dat docenten in een sleutelpositie verkeren, staat echter wel vast. Een goede leraar weet op creatieve wijze de interesse te wekken, heeft de flexibiliteit en competenties in huis om adequaat te kunnen handelen en maatwerk te bieden (Marzano e.a., 2011). Geen situatie is het hetzelfde: de leraar maakt het verschil!

Literatuur

·      Dweck, C.S. (2011). Mindset, de weg naar een succesvol leven. Amsterdam: Uitgeverij SWP

·      Hattie, J.H.C. (2009). Visible learning. London: Routledge.

·      Marzano, R., & Miedema W. (2011). Leren in 5 dimensies: moderne didactiek voor het voortgezet onderwijs. Assen: Van Gorcum.

·      Voerman, L. & Faber, F. (2016). Didactisch coachen. Baarn: De Weijer